Ο εθισμός στο διαδίκτυο, γνωστός και ως διαδικτυακή εξάρτηση αποτελεί μία σχετικά νέα μορφή εξάρτησης. Αναφέρεται στην υπερβολική χρήση του διαδικτύου, που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή ενός ατόμου. Ο εθισμός στο διαδίκτυο μπορεί να περιλαμβάνει την υπερβολική χρήση κοινωνικών δικτύων, την παρακολούθηση βίντεο ή διαδικτυακών παιχνιδιών, τον παθολογικό έλεγχο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή των μηνυμάτων και άλλων διαδικτυακών πλατφορμών.
Η εξάρτηση από το διαδίκτυο μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογική και σωματική υγεία του ατόμου. Οι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο μπορεί να αισθάνονται απομονωμένοι, να έχουν δυσκολία στις κοινωνικές σχέσεις, να παρουσιάζουν διαταραχές του ύπνου. Επιπλέον τείνουν να παραμελούν τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με την εργασία ή στις σπουδές τους. Η υπερβολική κατανάλωση χρόνου στο διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη φυσικής άσκησης και σε αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας.
Οι αιτίες εθισμού στο διαδίκτυο σχετίζονται με τις δυνατότητες κάλυψης ψυχολογικών αναγκών που προσφέρει το διαδίκτυο. Το διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα συνεχούς επικοινωνίας, την αναζήτηση διασκέδασης και απόδρασης από τις δυσκολίες της πραγματικότητας, την αναζήτηση επιβράβευσης και αναγνώρισης, την προσφυγή σε εικονικούς κόσμους και την αποφυγή προβλημάτων ή συναισθηματικών δυσκολιών. Μέσω του διαδικτύου μπορεί κανείς να προβάλλει μια επιθυμητή και όχι την πραγματική εικόνα του εαυτού του.
Η αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο παρέχεται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας μέσω ατομικής ή ομαδικής ψυχοθεραπείας καθώς και από εξειδικευμένα κέντρα απεξάρτησης. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τα αίτια και τους παράγοντες που συμβάλλουν στον εθισμό του και να αναπτύξει στρατηγικές αντιμετώπισης και διαχείρισης. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία αποσκοπεί στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοελέγχου, την ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών και την αντικατάσταση της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου με θετικές και παραγωγικές δραστηριότητες. Σημαντική είναι η καθιέρωση χρονικών ορίων για τη χρήση του διαδικτύου και η δημιουργία μιας ισορροπημένης ρουτίνας που περιλαμβάνει και άλλες δραστηριότητες εκτός του διαδικτύου.
Συνοψίζοντας, ο εθισμός στο διαδίκτυο αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό πρόβλημα που απαιτεί προσοχή και αντιμετώπιση. Με την κατάλληλη στήριξη και επαγγελματική βοήθεια το άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει την διαδικτυακή εξάρτηση και να επανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του, να αναπτύξει υγιείς σχέσεις και να επιτύχει ισορροπία ανάμεσα στην ψηφιακή και την αναλογική του παρουσία.
Βιβλιογραφία
Block, J. J. (2008). Issues for DSM-V: Internet addiction. The American Journal of Psychiatry, 165(3), 306-307.
Griffiths, M. D. (2000). Internet addiction - Time to be taken seriously? Addiction Research, 8(5), 413-418.
Kuss, D. J., Griffiths, M. D., Karila, L., &Billieux, J. (2014). Internet addiction: A systematic review of epidemiological research for the last decade. Current Pharmaceutical Design, 20(25), 4026-4052.
Pontes, H. M., & Griffiths, M. D. (2014). Assessment of Internet Gaming Disorder in clinical research: Past and present perspectives. Clinical Research & Regulatory Affairs, 31(2-4), 35-48.
Weinstein, A., & Lejoyeux, M. (2010). Internet addiction or excessive internet use. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36(5), 277-283.
Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder.
Cyber Psychology & Behavior, 1(3), 237-244.
Ανθή Μπουλασίκη Ψυχίατρος
Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων Ημαθίας
Μοράβα 2 & Εμμανουήλ Παππά, Βέροια 59132, 2ος όροφος, Γραφείο 209
Τ. 2331023447
Κ. 6970250005
