Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μία από τις πιο σιωπηλές και σκοτεινές μορφές κακοποίησης που διαβρώνει τα θεμέλια του πυρήνα της κοινωνίας μας: την οικογένεια. Είναι μια κοινωνική πραγματικότητα που δεν κάνει διακρίσεις φύλου, ηλικίας, οικονομικού ή κοινωνικού επιπέδου. Πίσω από κλειστές πόρτες, σε σπίτια που εξωτερικά μοιάζουν ασφαλή, οι ψυχές πληγώνονται, οι φωνές σωπαίνουν, και τα θύματα ζουν μέσα στον φόβο και τη μοναξιά.

Τα τελευταία χρόνια, και κυρίως μετά την πανδημία του κορονοϊού,  αναδύονται όλο ένα και περισσότερα ποσοστά διαφόρων μορφών βίας κατά των γυναικών ανά τον κόσμο. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνες, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας από την ηλικία των 15 ετών και έπειτα. Το 55% των γυναικών έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με μία ή περισσότερες μορφές σεξουαλικής παρενόχληση, ενώ το 11% έχει υποστεί ψηφιακή παρενόχληση. Μία στις είκοσι έχει βιαστεί.

Στις μέρες μας η ενσυναίσθηση βρίσκεται στο επίκεντρο του θεωρητικού και κλινικού ενδιαφέροντος διαφόρων επιστημονικών κλάδων, αποτελώντας κοινό όρο σε διαφορετικές γλώσσες όπως της ψυχολογίας, της ψυχιατρικής, της κλινικής ψυχοπαθολογίας, των νευροεπιστημών, της ψυχοθεραπείας και της ψυχανάλυσης.

Κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, γιορτάζεται παγκοσμίως η ημέρα ψυχικής υγείας. Είναι μια ημέρα που γίνονται προσπάθειες κινητοποίησης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινότητας για το πόσο σημαντικό είναι αφενός οι άνθρωποι να βρίσκονται σε μια ισορροπία και αρμονία με την ζωή τους και αφετέρου για την πρόληψη και στήριξη των ψυχικών διαταραχών.

Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης (συναισθηματική διαταραχή) και χαρακτηρίζεται από βαθιά θλίψη και ανικανότητα του ατόμου να βιώσει ευχαρίστηση. Μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης εκτός από τη θλίψη και την απώλεια ενδιαφέροντος, μπορεί να είναι σωματικά όπως η κόπωση και η χαμηλή ενεργητικότητα, οι σωματικές ενοχλήσεις και οι πόνοι. Ακόμα, μπορεί να εμφανιστεί μειωμένη ή αυξημένη όρεξη για φαγητό, δυσκολία στον ύπνο ή αυξημένες ώρες ύπνου και απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος. Οι σκέψεις και οι κινήσεις μπορεί να γίνουν πιο αργές (ψυχοκινητική επιβράδυνση) ή μπορεί να υπάρχει νευρικότητα και δυσκολία να μείνει κανείς ακίνητος (ψυχοκινητική διέγερση).

Ο όρος «άνοια» αναφέρεται σε μια σειρά συμπτωμάτων που παρουσιάζουν άτομα με νοσήματα που καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και  χαρακτηρίζεται εξασθένηση των νοητικών λειτουργιών. Αποτέλεσμα αυτής της παθολογικής διεργασίας είναι η σταδιακή και αργή  επιδείνωση της ικανότητας του ατόμου να λειτουργεί ικανοποιητικά στην  καθημερινή ζωή και τελικά η πλήρης αποδιοργάνωση της προσωπικότητάς του.

Ο όρος αυτοκτονικότητα συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ακολουθία πράξεων, οι οποίες περιλαμβάνουν τις ευχές θανάτου και τις φευγαλέες σκέψεις αυτοκτονίας (το άτομο εύχεται να του συμβεί κάτι και να πεθάνει), τον επαναλαμβανόμενο αυτοκτονικό ιδεασμό (το άτομο σκέφτεται να κάνει κάτι για να πεθάνει, αναζητά τρόπους να θέσει τέλος στη ζωή του, σχεδιάζει την απόπειρα αυτοκτονίας), την απόπειρα αυτοκτονίας (το άτομο επιχειρεί να αυτοκτονήσει) και την αυτοκτονία (το άτομο αυτοκτονεί). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (1986), η απόπειρα αυτοκτονίας αποτελεί “πράξη χωρίς θανατηφόρο αποτέλεσμα, κατά την οποία το άτομο εμφανίζει μια μη συνήθη συμπεριφορά χωρίς την παρέμβαση άλλων, η οποία χαρακτηρίζεται από αυτοτραυματισμό ή αυτοδηλητηρίαση και έχει ως στόχο την επίτευξη αλλαγών που το άτομο επιθυμεί μέσω των πραγματικών ή των αναμενόμενων σωματικών επιπτώσεων”.

Όπως είναι γνωστό, αρκετές οικογένειες αντιμετωπίζουν προβλήματα με άτομα του οικείου περιβάλλοντος, τα οποία νοσούν από κάποια ψυχική διαταραχή όπως για παράδειγμα η σχιζοφρένεια. Ωστόσο, εξαιτίας της εν λόγω πάθησης το άτομο δεν έχει συνείδηση των πράξεων του και αν παραμείνει χωρίς φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία ενδεχομένως μπορεί να γίνει επικίνδυνο τόσο για τον εαυτό του όσο  και για τους οικείους του.

Πολλές φορές οι άνθρωποι βρίσκονται σε δύσκολη θέση όταν οι αγαπημένοι τους λόγω ψυχικής διαταραχής δεν είναι σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους, να διεκπεραιώσουν τις υποχρεώσεις τους και να διασφαλίσουν αποτελεσματικά την ευδαιμονία τους.  Ωστόσο, η νομική οδός έχει προνοήσει γι’ αυτό και παρέχει βοήθεια και εξισορροπεί αυτή την κατάσταση με σεβασμό και προστασία προς τον άνθρωπο. Τέθηκε σε ισχύ στην Ελλάδα με τα άρθρα 1666 ΕΠ του Αστικού Κώδικα και ονομάζεται “”.

Η Επαγγελματική Εξουθένωση είναι ένα σύνδρομο σωματικής και ψυχικής εξάντλησης, κατά το οποίο ο εργαζόμενος χάνει το ενδιαφέρον και τα θετικά συναισθήματά του προς τον περίγυρό του και παράλληλα παύει να είναι ικανοποιημένος από την εργασία και απόδοσή του, σχηματίζοντας αρνητική εικόνα για τον εαυτό του (Maslach, 1982). Σύμφωνα με τους Maslach & Jackson (1986), οι τρεις παράγοντες που πλαισιώνουν την Επαγγελματική Εξουθένωση είναι η συναισθηματική εξάντληση που εκδηλώνεται ως μία αίσθηση προσωπικής κόπωσης και έλλειψης ενέργειας, η αποπροσωποποίηση (ή κυνισμός) που σχετίζεται με την ανάπτυξη απρόσωπων διαπροσωπικών σχέσεων και η έλλειψη προσωπικών επιτευγμάτων, η οποία είναι ουσιαστικά μία αίσθηση αναποτελεσματικότητας διαχείρισης προβλημάτων στο εργασιακό περιβάλλον.