Η ψυχική υγεία αποτελεί «μια κατάσταση ευεξίας στην οποία το άτομο πραγματοποιεί τις δυνατότητές του/της, μπορεί να αντιμετωπίσει τα κανονικά άγχη της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και γόνιμα, και είναι σε θέση να συνεισφέρει στην κοινότητά του/της». Η παραπάνω προαναφερθείσα άποψη υποδηλώνει πως το άτομο δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας καθώς και ψυχικής έντασης, η λειτουργικότητα και ημερήσια παραγωγικότητα του είναι σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα, δυο συνιστώσες καθοριστικής σημασίας για την εκπλήρωση των στόχων ενός ατόμου.
Μια καλή ψυχική υγεία ή θετική ψυχική υγεία (positivementalhealth) δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες, αφενός να καλλιεργήσουν, και, αφετέρου να ενδυναμώσουν το πνευματικό και συναισθηματικό τους υπόβαθρο. Ως εκ τούτου, μια καλή ψυχική υγεία δίνει την ψυχική ώθηση ώστε τα άτομα να επιτύχουν και να εκπληρώσουν το ρόλο τους στην κοινωνία, στο σχολείο και στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Στον αντίποδα των παραπάνω προαναφερθέντων στοιχείων τοποθετείται η κακή ψυχική υγεία ενός ατόμου. Μια κακή ψυχική υγεία συνεπάγεται ιδιαίτερα προβλήματα όπως ψυχική ένταση, συναισθηματική ευμεταβλητότητα, μειωμένη λειτουργικότητα διαπιστώσεις που συνδέονται µε εσωτερική αγωνία και κοινωνικό αποκλεισμό. Τα περισσότερα άτομα με ψυχικές διαταραχές, (σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή, κατάθλιψη, κ.α.) συχνά βρίσκονται έξω από την αγορά εργασίας. Ο αποκλεισμός από την εργασία και οι συνεπακόλουθες οικονομικές δυσκολίες έρχονται να επιτείνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, την έλλειψη σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειάς τους. που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένες ομάδες. Η μειωμένη δραστηριοποίηση αντανακλά χαμηλή αυτοεκτίμηση η οποία οδηγεί στη σταδιακή απομόνωση. Ο στιγματισμός αυξάνει την προσωπική οδύνη, τον κοινωνικό αποκλεισμό και µμπορεί να εμποδίσει την πρόσβαση στη στέγαση και την απασχόληση. Μπορεί ακόμη και να αποτρέψει τα άτομα από την αναζήτηση βοήθειας λόγω του φόβου του στίγματος.
Η κοινωνική ενσωμάτωση θεωρείται μείζονος σημασίας.Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που ταλανίζουν τον κοινωνικό ιστό θεωρείται πως είναι η επανένταξη του ατόμου που ταλαιπωρείται από ψυχικά προβλήματα ή άλλες αναπηρίες και που ταυτίζεται με τη χειραφέτησή του και τη δυνατότητα λήψης ελεύθερων επιλογών. Ο στιγματισμός αυξάνει την προσωπική οδύνη, τον κοινωνικό αποκλεισμό και μπορεί να εμποδίσει την πρόσβαση στη στέγαση και την απασχόληση. Η σταδιακή αποδόμηση του στιγματισμού και η αντιμετώπιση τηςκοινωνικής περιθωριοποίησης είναι σημαντικά βήματα για την καθολική κοινωνική αποδοχή. Είναι υποχρέωση όλων των πολιτών μαζί να σβήσουν το «στίγμα».
Δρ. Μαρία Σοφολόγη
Επιστημονικά Υπεύθυνη Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων Ημαθίας
