Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) ή Σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), είναι µια χρόνια πολυπαραγοντική νευρολογική νόσος, η οποία φαίνεται να επηρεάζει κυρίως τους νεαρούς ενήλικες. Είναι η πιο κοινή νευρολογική νόσος που προσβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστηµα (ΚΝΣ) (Benedict, Weinstock-Guttman, Fishman, Sharma, Tjoa, Bakshi, 2004). Η ΣΚΠ συµπεριφέρεται ως αυτοάνοση νόσος. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται, όταν ο οργανισµός δεν αναγνωρίζει κάποιους ιστούς για δικούς του και τους επιτίθεται προκαλώντας βλάβες.
Η ΣΚΠ χαρακτηρίζεται από οξείες και χρόνιες βλάβες της λευκής ουσίας του ΚΝΣ, φλεγμονή της λευκής ουσίας. Σαν αποτέλεσμα, λοιπόν, αυτής της φλεγμονώδους διεργασίας επισυμβαίνει απομυελίνωση των νευραξόνων. Διαπιστώνεται λοιπόν πως πρόκειται για µια αποµυελινωτική νόσο η οποία έχει ως κυρίαρχο στοιχείο τις επαναλαµβανόµενες εστιακές και πολυεστιακές προσβολές του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) κατά τρόπο αμετάβλητο και απρόβλεπτο (Polman et al., 2011). Οι εν λόγω These processes are not uniformly represented across patient populations and can selectively predominate in individual patients. διαδικασίες δεν παρουσιάζονται ομοιόμορφα σε όλους τους ασθενείς και μπορεί να κυριαρχούν επιλεκτικά σε διαφορετικά στάδια της νόσου και σε συγκεκριμένους ασθενείς. Η διαπίστωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα The varying degrees of involvement contribute to the observed heterogeneity in phenotypic expression of the disease, its prognosis and the response to therapies.την παρατηρούμενη ετερογένεια και εξατομίκευση στην φαινοτυπική έκφραση της νόσου, στην πρόγνωση και τέλος στην ανταπόκριση στις θεραπείες.
Αναδιφώντας τη διεθνή βιβλιογραφία διαπιστώνεται ότι πολλές ερευνητικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση εμφανίζουν πέρα από τις λοιπές σωματικές εκδηλώσεις και ποικίλες γνωστικές διαταραχές. Σημειώνεται ότι τα γνωστικά ελλείμματα εμφανίζονται από τα αρχικά στάδια της νόσου κι αναφέρεται ότι θα έπρεπε να θεωρούνται ως μία από τις πρωταρχικές εκδηλώσεις της νόσου (Schulz, Kopp, Kunkel, Faiss, 2006; Sofologi et al., 2019). Το ποσοστό ασθενών με γνωστική δυσλειτουργία στην ΠΣ έχει υπολογιστεί σε 40-70%. Τα πεδία που επηρεάζονται περισσότερο είναι η μνημονική ικανότητα, κυρίως στη συγκράτηση νέων πληροφοριών, η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών με υποκειμενικό αίσθημα αργής σκέψης, δυσκολία σε εισερχόμενες πληροφορίες από πολλαπλές πηγές ταυτόχρονα καθώς και στην εκτέλεση διπλού έργου. Επίσης, εμφανίζονται επιβραδυμένες εκτελεστικές δυσκολίες, με αδυναμία στην οργάνωση, το σχεδιασμό και την ιεράρχηση. Τέλος, επηρεάζεται η οπτικοχωρική επεξεργασία: εμφανίζεται δυσχέρεια διάκρισης μεταξύ δεξιού – αριστερού, δυσκολία στην πλοήγηση και στην ανάγνωση διαγραμμάτων.
Η χρονιότητα της νόσου φαίνεται να επηρεάζει όλη την οικογένεια και την ευημερία αυτής. Η σωματική και η γνωστική εξασθένηση είναι σημαντικοί παράγοντες για την απώλεια της εργασίας καθώς και την απομόνωση από ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες. Επιπροσθέτως αποτελούν σημαντικούς δείκτες άγχους για τους ασθενείς αλλά και το συγγενικό τους περιβάλλον. Διαπιστώνεται ότι η ποιότητα ζωής των ασθενών με ΣΚΠ επηρεάζεται τόσο από τα συναισθηματικά και σωματικά προβλήματα που συνεπάγεται η νόσος, όσο και από τα κοινωνικά προβλήματα, όπως είναι το κόστος της νοσηλείας, η επιβάρυνση της οικογένειας, η απομόνωση κ.ά.
Οι ασθενείς με ΣΚΠ έχουν ανάγκη από ψυχολογική υποστήριξη, την οποία μπορεί να λαμβάνουν από διάφορες πηγές, μεταξύ των οποίων είναι και το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον αλλά και θεραπευτές τους. Η ύπαρξη ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος μπορεί να είναι εξίσου ωφέλιμη για τους ασθενείς όσο και οι ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις, εάν όχι και περισσότερο από αυτές, καθώς φαίνεται να βοηθά πολύπλευρα τους ασθενείς.
Δρ. Μαρία Σοφολόγη
Επιστημονικά Υπεύθυνη
Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων Ημαθίας
